استان یزد

استان یزد با حدود ۱۳۱۵۷۵ کیلومتر مربع وسعت، چهارمین استان وسیع کشور است که درقسمت مرکزی فلات ایران در حاشیه ی دشت های کویر لوت قراردارد وبین عرض های ۲۹ درجه و۵۲ دقیقه تا ۳۳ درجه و۲۷ دقیقه شمالی وطول ۵۲ درجه و۵۵ دقیقه تا ۵۶ درجه و۳۷ دقیقه شرقی واقع شده است.

استان یزد دارای ۱۰شهرستان (یزد، ابرکوه، اردکان، بافق، تفت، خاتم، صدوق، طبس، مهریز و میبد)، ۲۳ شهر ، ۲۰ بخش و۵۱ دهستان بوده با استان های سمنان از شمال غرب، اصفهان از غرب، فارس از جنوب غرب، خراسان جنوبی از شرق، خراسان رضوی از شمال شرق وکرمان از شرق وجنوب شرق همسایه است.

آب انبارها، بادگیرها، کوچه های آشتی کنان و آسیاب هااز مشخصه های این استان است.

از کوه های شاخص این استان می توان به شیرکوه، خرانق، هدش، سیاه کوه، معراجی، ساغند، هرات ومروست، ندوشن وبوستان اشاره کرد.

بهره برداری از سفره آب زیرزمینی از طریق قنات صورت می گیرد.ازقنوات مهم استان، می توان به قنات اهرستان، دولت آباد، غیاث آباد وزارچ اشاره کرد.

متوسط بارندگی در سطح استان ۱۰۸ میلی متر ، میانگین درجه حرارت حداقل ۲۰- و حداکثر ۴۷+ درجه سانتیگراد می باشد.

وجه تسمیه یزد

«یزد» واژه ای باستانی است که ریشه در «یشت» یا «یزت» و« یسن» به معنای ستایش، نیایش، پرستش، ایزد و… دارد. به اعتقاد تعدادی از تاریخ نویسان ، دردوره ساسانیان، به فرمان یزد گرد اول در این محل، شهری به نام «یزدان گرد» بنا گردیده است. نام یزد از همین عنوان گرفته شده وبه معنای مقدس، فرخنده ودرخور آفرین است.

مورّخان یونانی، شهر کهن وباستانی را «ایساتیس» خوانده اند که احتمالاً بعد از ایجاد شهر کهن «کثه » پدید آمده است. پس از ظهور اسلام و گرایش مردم ایران به این آیین، به یزد لقب «دارالعباده» داده شد.

جمعیت، نژاد، زبان، دین

جمعیت استان یزد براساس سرشماری سال ۱۳۸۵، تعداد ۹۸۳۰۵۲ نفر است که از این تعداد، ۷۸۵۲۱۳نفر را جمعیت شهری و ۱۹۷۸۳۹نفر راجمعیت روستایی تشکیل میدهد.

مردم استان یزد، ایرانی اصیل واز نژاد آریایی هستند وبه دلیل موقعیت جغرافیایی وسوابق تاریخی استان، کمتر با نژادهای غیرایرانی آمیخته اند. زبان مردم، فارسی با لهجه یزدی است.

دین مردم استان یزد، اسلام ومذهبشان شیعه جعفری است، اما اقلیّت های مذهبی هم در این استان زندگی می کنند که می توان از زرتشتیان، یهودیان ومسیحیان نام برد.

یَزد مرکز استان یزد و مرکز منطقه وسیع و باستانی و کویری ای با همین نام در کشور ایران است و در فاصله ۶۷۷ کیلومتری جنوب شرق تهران قرار دارد. جمعیت این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران برابر با ۴۲۳٬۰۰۶ نفر بوده‌است.

یزد به شهر بادگیرها معروف است. به «دارالعباده»، «شهر دوچرخه‌ها»، «شهر شیرینی»، «شهر قنات و قنوت و قناعت» و «شهر آتش و آفتاب» و … نیز شهرت دارد.