بررسی آثار بودجه در نظام های اقتصادی ایران و ترکیه

چکیده ای از مندرجات

از سوی دیگر بودجه در کشوری چون ایران که اولاً وابسته به درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام است و از سوی دیگر۸۰ تا ۸۵ درصد اقتصاد وابسته به دولت است نقش بلاانکاری در هدایت اقتصاد منطبق بر اهداف دولتها دارد.اگر دولتی به دنبال فقرزدایی است، شاهراه آن بودجه است و اگر دولتی به فکر رفاه و رشد اقتصادی است چاره ای ندارد جز توجه جدی و عمیق به بودجه.با توجه به این مطالب و در نظر گرفتن دغدغه های اقتصادی دولت جدید باید گفت در دولت فعلی بودجه و نظام بودجه ریزی از ارکان اصلی تحقق شعارهای داده شده است.فرهاد رهبر که بعد از کرسی استادی در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران اکنون در مسند هدایت سازمان مدیریت تکیه زده، با شعار بودجه عملیاتی به این سازمان آمده است، شعاری که خیلی ها داعیه آن را داشتند اما در میدان عمل چیزی در چنته نداشتند. بودجه ۸۵ عرصه ای است که می توان میزان تحقق عملیاتی شدن را در آن مشاهده کرد.
چانه زنی در بودجه همه کسانی که اندکی با بازار و خرید و فروش سر و کار دارند اصطلاح چانه زنی را با عمق وجود درک می کنند، اما جالب است بدانیم همین اصطلاح در بودجه نویسی کشور نیز رایج است. به عبارت دیگر اگر مردم کوچه و بازار گاهی برای ۱۰ تومان یا ۱۰۰ تومان یا یکدیگر چانه می زنند، مسئولان دولتی و یا نمایندگان مجلس در فصل بودجه نویسی برای ارقام ۱۰ میلیارد و ۱۰۰ میلیارد و هر از گاهی هزار میلیارد تومان با بودجه نویسان سر و کله می زنند.برای پی بردن به این واقعیت کافی است در فصل بودجه نویسی سری به ساختمان سازمان مدیریت در میدان بهارستان بزنیم. هر لحظه نماینده مجلس وارد می شود با امید اخذ بودجه بیشتر برای محل انتخابیه خود و یا نماینده ای خارج می شود در حالی که احتمالاً توانسته بخشی از نیازهای خود را در بودجه های عمرانی دخیل کند.البته اثبات این قضیه چندان سخت و دشوار نیست. کافی است به هزاران طرح ملی و استانی نگاه کنیم که اکنون در کشور پس از سالها اجرا، بلاتکلیف باقی مانده و یا در حد ۲۰ ، ۳۰ یا ۴۰ درصد پیشرفت داشته است.چند ده فرودگاه کشور، هزاران کیلومتر جاده و بزرگراه و دهها بیمارستان یا سد نیمه ساخته گواه روشنی است بر اثبات وجود چانه زنی در بودجه نویسی کشور. همین امر باعث شده که شعار مسئولان سازمان مدیریت در دوره جدید عملیاتی کردن بودجه باشد. عملیاتی کردن بودجه یعنی پایان یک رویه در بودجه نویسی و آغاز یک دوران جدید، دورانی که خط بطلانی است به چانه زنی و حذف این اصطلاح در روند بودجه نویسی کشور