خزر
دریای خزر که در گذشته به نامهایی چون خاواینسکی، دریایهیرکانیان، دریای جرجان (گرگان)، بحر مازندران بحر آبسکون و بحر قانیا، نامیدهمی‌شد، بزرگ‌ترین دریاچه رو.ی زمین است. این دریای بسته که در شمالکوهزایی آلپ- هیمالیاقرار گرفته،باقیمانده‌ای از دریای پاراتتیس است که بر پایه پژوهش های زمین شناسان روسی، حدود ۱۱۰۰۰ سال پیش، پس از جدایش از دریاهای سیاه ومدیترانه، مستقل شده است.
وسعت
دریای خزر، با وسعت حدود ۴۳۶۰۰۰ کیلومتر مربع، ۱۲۰۰ کیلومتر طول و ۲۲۰ تا ۵۵۰ کیلومتر پهنا دارد. و حجم آب آن افزون بر ۷۷۰۰۰ کیلومتر مکعب است. گودیاین دریا در بخش شمالی، ۱۰ تا ۱۲ متر و در بخش میانی، تا ۷۷۰ متر است و گودتریننقطه آن در بخش جنوبی، تا ۱۰۰۰ متر تیز می رسد. سطح آب دریاچه در حدود ۲۶ تا ۲۸ متر (برحسب سالهای مختلف) از سطح آب دریاهای آزاد، پایینتر است این دریا از طریق ولگا وهمچنین کانال ولگا- دن که مجهز به حوضچه های تنظیم سطح آب و برقراری هم ترازی آباست، به طور غیر مستقیم با دریای بالتیک و دریای سیاه ارتباط دارد.
ریخت شناسی
بخش شمالی خزر، شیب بسیار ملایم دارد. دو بخش میانی و جنوبی،با یک برجستگی زیر آبی به نام برجستگی سرت در حد فاصل دماغه باکو و خلیج قره بغاز (ترکمنستان) با امتداد شمال غربی- جنوب شرقی از یکدیگر جدا میَ‌شوند این برجستگی،ادامه کوههای قفقاز است و ژرفای آب روی آن از ۲۰۰ متر، تجاوز نمی‌کند. این برجستگی،مانع جریان آب، در سطح دریاچه نیست.
حجم آب
بیش از دو سوم حجم آب دریای خزر در بخش جنوبی است. نزدیک به یک سوماز آب در بخش مرکزی و فقط حدود ۰٫۱ درصد به بخش شمالی تعلق دارد.
دیدگاهی بنویسید